Żółta Herbata – właściwości i parzenie
Wprowadzenie
Żółta herbata (chiń. 黄茶 – huángchá) jest najbardziej tajemniczym rodzajem herbaty. Podczas gdy herbaty białe, zielone, oolong i czerwone są powszechnie spożywane na całym świecie, herbata żółta nie jest łatwo dostępna. Chociaż żółta herbata jest bardzo tradycyjnym napojem, dzisiaj jest ona również najmniej popularna. W Chinach uznawana jest za herbatę przeznaczoną jedynie dla cesarskiego dworu, a nawet wyłącznie dla podniebienia cesarza.
Co to jest żółta herbata?
Żółta herbata to naprawdę wyjątkowa i rzadka kategoria herbaty. W przeciwieństwie do zielonej czy czarnej herbaty, nie zdobyła ona jeszcze popularności w krajach zachodnich, chociaż jest bardzo ceniona w Chinach. Mimo że jest bardzo rzadka, ma historię trwającą co najmniej 1000 lat. Głównie produkowana jest w Chinach, rzadko w innych krajach. Najbardziej popularne odmiany pochodzą z prowincji Syczuan, Zhejiang i Anhui.
Skład i produkcja
Żółta herbata jest wytwarzana z tej samej rośliny co inne prawdziwe herbaty – camellia sinensis. Jest bardziej przetworzona niż biała i zielona herbata, ale mniej niż herbata czerwona. Najbardziej przypomina herbatę zieloną, ale ma delikatniejszy smak i jest lekko fermentowana.
W kwestii smaku, żółta herbata znajduje się gdzieś pomiędzy białą herbatą a zieloną herbatą smażoną. Jednak nie wszystkie żółte herbaty smakują tak samo. Zawierają mniej tanin, więc nigdy nie powinny być gorzkie.
Typy żółtej herbaty
Są różne rodzaje żółtej herbaty, ale głównie dzielą się na:
- Huang Ya Cha, która zawiera pąki i pierwsze liście.
- Huang Xiao Cha, zawierająca mniejsze pierwsze i drugie liście oraz pąki.
- Huang Da Cha, zawierająca większe liście z późniejszych zbiorów.
Najpopularniejsza herbata żółta składająca się z pąków to Jun Shan Yin Zhen lub Jun Shan srebrna igła, a następnie Huo Shan Huang Ya i Meng Ding Huang Ya. Mają świeży i lekki, łagodny smak bez cierpkości zielonej herbaty.
Jak powstaje żółta herbata?
Produkcja żółtej herbaty to proces wymagający dużego doświadczenia i precyzji. Podobnie jak w przypadku innych herbat, wszystko zaczyna się od zbioru liści z rośliny camellia sinensis. Jednak to, co wyróżnia żółtą herbatę, to jej unikalny proces przetwarzania.
Po zbiorze liści następuje wstępne suszenie na słońcu lub w cieniu, aby usunąć nadmiar wody. Następnie przystępuje się do etapu znanego jako „zabicie zieleni” (chiń. 殺青, sha qing). Ten krok polega na podgrzewaniu liści w celu zatrzymania aktywności enzymatycznej i zapobiegania dalszej oksydacji. W zależności od tradycji regionalnych i preferencji producenta, „zabicie zieleni” może odbywać się poprzez smażenie liści na gorącej patelni, parowanie lub suszenie na gorącym powietrzu.
Po zakończeniu tego etapu, liście przechodzą do kluczowego kroku w produkcji żółtej herbaty – fermentacji lub, dokładniej mówiąc, „żółknienia”. W tym etapie liście są zawijane w papier lub tkaninę i pozostawiane w wilgotnym, ciepłym miejscu na kilka godzin do kilku dni. Dzięki temu procesowi liście zaczynają się delikatnie fermentować, co powoduje powolną zmianę ich koloru na żółty. „Żółknienie” nadaje herbaty specyficzny smak, różniący ją od zielonej herbaty. Jest to proces wymagający dużego doświadczenia i precyzji, gdyż zbyt długie „żółknienie” może spowodować nadmierną fermentację liści, co wpłynie na smak końcowego produktu.
Po zakończeniu procesu „żółknienia”, liście są suszone w sposób końcowy, co stabilizuje je i pozwala na przechowywanie bez ryzyka psucia. Na koniec liście są sortowane, klasyfikowane według jakości i pakowane.
Każda partia żółtej herbaty może różnić się smakiem i aromatem, w zależności od regionu, warunków uprawy, momentu zbioru oraz dokładności procesu produkcji. Jednak jedno jest pewne: produkcja żółtej herbaty to prawdziwa sztuka, która wymaga wielu lat praktyki i poświęcenia.
Właściwości żółtej herbaty
Choć badania nad właściwościami zdrowotnymi żółtej herbaty są jeszcze nieliczne, wiadomo, że zawiera ona przeciwutleniacze i kofeinę, podobnie jak zielona herbata. Część badań sugeruje nawet, że może ona posiadać silniejsze działanie przeciwutleniające niż inne herbaty. Potencjalne korzyści zdrowotne z picia żółtej herbaty obejmują m.in. wsparcie dla serca, obniżenie ciśnienia krwi, ochronę żołądka czy redukcję stresu oksydacyjnego w organizmie.
Czy żółta herbata zawiera kofeinę?
Choć badania naukowe dotyczące zawartości kofeiny w żółtej herbacie są jeszcze w początkowej fazie, można na podstawie dostępnych danych i doświadczenia w parzeniu herbat przypuszczać o jej poziomie kofeiny. Wiele wskazuje na to, że żółta herbata ma wyższą zawartość kofeiny niż większość zielonych herbat, które są mniej przetworzone. Jednakże, w porównaniu do czarnych herbat, które są w pełni fermentowane, żółta herbata prawdopodobnie zawiera nieco mniej kofeiny.
To, ile dokładnie kofeiny zawiera konkretna żółta herbata, może zależeć od wielu czynników, takich jak odmiana rośliny, region uprawy, a także czas zbioru. Pąki, które są zbierane wczesną wiosną, często zawierają więcej kofeiny niż liście zbierane później. Ponadto, sposób parzenia herbaty również może wpływać na ilość wydobywającej się kofeiny. Gorąca woda i dłuższy czas parzenia mogą prowadzić do większego uwolnienia kofeiny do naparu.
Warto dodać, że kofeina, obecna w herbaty, jest ceniona za swoje właściwości pobudzające. Może przyspieszać metabolizm, poprawiać koncentrację oraz zwiększać czujność. Jednak dla osób wrażliwych na kofeinę, zaleca się ostrożność przy spożywaniu żółtej herbaty, zwłaszcza w godzinach wieczornych.
Jak parzyć żółtą herbatę?
Żółtą herbatę parzy się podobnie jak zieloną. Nie używaj wrzątku. Temperatura wody powinna wynosić około 85°C-88°C. Zagrzewaj dzbanek poprzez wlewanie do niego gorącej wody i wylewanie jej. Wsyp jedną łyżeczkę liści herbaty (około 3-4 gramów) do dzbanka i zaparzaj przez około 2 minuty. Po upływie tego czasu przygotowana żółta herbata powinna posiadać barwę słomkową, lekko bursztynową. Smak jej będzie słodki, delikatny i przyjemny Żółta herbata nadaje sie do wielokrotnego parzenia.
Podsumowanie
Żółta herbata to wyjątkowy i rzadki napój, który warto poznać. Jej delikatny smak i właściwości zdrowotne czynią ją doskonałym wyborem dla miłośników herbaty oraz dla tych, którzy szukają alternatywy dla popularniejszych rodzajów herbat. Zawierając przeciwutleniacze i oferując potencjalne korzyści zdrowotne, herbata żółta jest wspaniałym dodatkiem do diety każdej osoby dbającej o zdrowie. Jej rzadkość czyni ją również cennym prezentem dla tych, którzy doceniają unikalność i tradycję. W świecie pełnym komercyjnych smaków i produktów, żółta herbata stanowi most łączący dawne tradycje z nowoczesnością, przypominając nam o bogactwie kultury i smaków, które czekają na odkrycie.
