filiżanka herbaty
Porady

Czy herbata szkodzi zdrowiu

Napar przyrządzany z liści i pąków rośliny rodzaju kamelia – Camelia sinensis nazywany herbatą towarzyszy w naszym codziennym życiu w różnej postaci – jako napój, którego picie może nieść ze sobą  chwile wytchnienia, odpoczynku, relaksu lub jako napój do posiłków, szczególnie do śniadań czy kolacji.

Herbatą nazywane są zwyczajowo również napary ziołowe, czyli sporządzone z liści, kwiatów, kłączy różnorodnych ziół, które pijemy w celu wzmocnienia organizmu, przy różnorodnych dolegliwościach, jak choćby przejedzenie, lub by oczyścić organizm, poprawić kondycję skóry, włosów, paznokci, wspomóc odchudzanie itp.

Wiele mówi się o szkodliwości picia kawy, jeśli ktoś wypija jej dużo, a czy picie nadmiernych ilości herbaty może być również szkodliwe? Czy herbata może szkodzić zdrowiu, jeśli pita jest w nadmiarze? Z jakimi skutkami nadmiernego picia herbaty powinniśmy się liczyć –
o tym dowiesz się poniżej.

Herbata – kilka słów o herbacie

herbata

Zanim zastanowimy się nad szkodliwością picia herbaty, najpierw przyjrzyjmy się jej właściwościom i tym, jak oddziałuje na organizm człowieka.

Na początek przypomnijmy, że mamy do wyboru kilka rodzajów herbat, czyli:

  • herbata czarna,
  • czerwona (pu-erh);
  • zielona,
  • niebieska (oolong)
  • żółta,
  • biała,
  • oraz herbaty ziołowe (napary).

Kolor herbat wynika z koloru, a ten z kolei ze sposobu przygotowania suszu – każdy rodzaj i różnice pomiędzy nimi wynikają z różnych procesów jakimi poddawane są liście, stąd poszczególne rodzaje herbat posiadają różny kolor, smak, zapach oraz właściwości.

Czy sądzicie, że taki podział na herbaty ze względu na kolor obowiązuje na całym świecie?

Tak, ale np. Azjaci dzielą herbaty według koloru naparu, a Europejczycy według koloru suszu, dlatego też nasza czerwona herbata w Chinach uchodzi za czarną, a uznawana przez nas czarna w krajach azjatyckich jest czerwona.

Negatywne skutki picia herbaty

Przyjmuje się, że picie czterech filiżanek niezbyt mocnej herbaty dziennie działa bardzo pozytywnie na organizm ludzki, natomiast powyżej czterech oraz picie do tego zbyt mocnej herbaty może działać negatywnie na wiele aspektów zdrowia ludzkiego.

Picie dużej ilości herbaty może prowadzić do problemów ze zdrowiem, oto jakie mogą być objawy przedawkowania herbaty:

  • ze względu na duże ilości teiny znajdujące sie w liściach herbaty, czyli odpowiednika kofeiny w kawie, nadmierne spożycie naparu może zmniejszyć produkcję melatoniny, problemy z zasypianiem – nie zalecane jest więc picie mocnej herbaty przed snem,

  • rozdrażnienie, nerwowość i niepokój spowodowane przez działanie teiny, która pobudza organizm – w dużych ilościach herbata może więc powodować kołatania serca, problemy z koncentracją, nadmierne, nerwowe reakcje na stresujące sytuacje, drżenie mięśni, bóle głowy,

  • do występowania zawrotów głowy może przyczyniać się nadmierne spożycie kofeiny. Objaw ten występuje, gdy przesadzimy z kofeiną obecną w herbacie lub kawie. Wystąpienie zawrotów głowy pojawia się z reguły dopiero wtedy, gdy wypijemy więcej niż sześć filiżanek napoju kofeinowego.

  • problemy z trawieniem – optymalne ilości wypijanej herbaty mogą poprawić trawienie jak słaba herbata poprawia trawienie, jednak jej nadmiar tak duża jej ilość i jej zbyt duża moc może być powodem problemów trawiennych powodując zwiększoną produkcję kwasu żołądkowego, który w nadmiarze może być przyczynić się do powstawania wrzodów i nudności. Teina podrażnia błonę śluzową żołądka oraz jelit, co wpływa na nieodpowiednie wchłanianie składników pokarmowych, ale też na niszczenie witaminy B,

  • zmniejszone wchłanianie żelaza – teina w nadmiarze może zaburzać wchłanianie żelaza, toteż osoby z anemią i problemami z niedokrwistością powinny unikać mocnej herbaty i wzbogacać dietę w witaminę C,

  • dla osób z chorobą refluksową przełyku, ostrym zapaleniem trzustki, chorobą wrzodową żołądka, czy chorobami wątroby, nadmiar herbaty jest szczególnie szkodliwy, gdyż istnieje ryzyko zwiększenia objawów podrażnienia śluzówki.

 herbata z cytryną

Glin, innymi słowy aluminium jako pierwiastek jest niezbyt korzystny dla organizmu ludzkiego. Jest asymilowany przez wątrobę a następnie wydalany przez nerki. Nadmiar glinu wpływa przede wszystkim na pracę układu nerwowego człowieka, gdyż odłogi aluminium mogą kumulować się w mózgu, gdzie mogą upośledzić pracę tego układu.

Parzenie herbaty z cytryną powoduje, że w naparze tworzy się cytrynian glinu, który jest toksyczny dla organizmu ludzkiego, a w szczególności dla mózgu – jak jest naprawdę?

Otóż w liściach, suszu rzeczywiście jest glin, który jest nierozpuszczalny w wodzie, więc nie jest szkodliwy dla człowieka, gdyż cały czas pozostaje w suszu i najlepiej jest wyciągnąć go przed wypiciem.

Jeśli jednak do herbaty, w której jest susz dołożymy cytrynę, to cytryna powoduje przekształcenie glinu w cytrynian glinu, a ten przedostając się do naparu zostaje wypijany przez człowieka i może być szkodliwy, jednak tylko wtedy, kiedy wypijany jest w nadmiarze.

Czy należy więc bać się i unikać picia herbaty z cytryną?

Absolutnie nie!

Po pierwsze wystarczy przed dołożeniem cytryny usunąć herbaciany susz, a po drugie ze względu na powszechne występowanie glinu w glebie, co potwierdzają badania, jest on obecny również w większych niż herbacie ilościach np. w zbożu, czy w warzywach, więc nie ma co demonizować tego pierwiastka.

Właściwości prozdrowotne herbaty i jej wpływ na zdrowie są o wiele większe niż szkodliwość glinu, czy teiny, więc nie należy z niej rezygnować i jak najbardziej, należy i nawet trzeba herbatę pić w rozsądnych ilościach, nawet z cytryną, gdyż jest bardzo zdrowa. Przy dolegliwościach żołądkowych czy jelitowych warto sięgnąć jednak po herbaty o mniejszej zawartości teiny lub ziołowe.

Właściwości herbaty – poznaj zalety picia herbaty

zalety picia herbaty

Herbata zawiera wiele prozdrowotnych składników, które nieco różnią się od jej rodzaju, ale ogólnie można przyjąć, że herbata jako całość gatunku zawiera:

  • teinę, czyli herbacianą kofeinę – teina działa na mózg i pracę jelit – działa pobudzająco i mobilizująco na centralny układ nerwowy, dzięki czemu lepiej kojarzymy i zapamiętujemy różne informacje oraz lepiej znosimy wyczerpanie fizyczne czy psychiczne,
  • przeciwutleniacze – flawonoidy, czyli roślinne związki, które uaktywniają enzymy do walki z wolnymi rodnikami, a najcenniejsze z nich to katechiny. Przeciwutleniacze neutralizują szkodliwe działanie niebezpiecznych dla zdrowia, rakotwórczych wolnych rodników, obniżają poziom glukozy i tłuszczów,
  • polifenole – uszczelniają naczynia krwionośne dzięki aktywności witaminy P, czyli rutyny. Polifenole hamują tworzenie się wolnych rodników, działają bakteriobójczo oraz potrafią ochronić przed szkodliwością promieniowania radioaktywnego,
  • fluor – to właśnie z liści herbacianych pozyskuje się fluor używany w pastach do zębów, który przeciwdziała próchnicy i wzmacnia kości,
  • witaminy z grupy B,
  • sporo minerałów, czyli wapnia, cynku, miedzi, żelaza i manganu.

Herbata ziołowa – zdrowa czy nie

Najczęściej sięgamy po herbatę ziołową w momencie jakiś dolegliwości a nie tak naprawdę ze względu na obecność pobudzającej teiny, chociaż ona występuje również w ziołach.

W herbatach ziołowych szukamy przede wszystkim minerałów czy witamin, w które bogate są zioła, więc takie herbaty traktujemy często jako napoje lecznicze.

Bogactwo ziół jest tak duże, że możemy pić zdrowe herbaty ziołowe zarówno ze świeżych jak i suszonych ziół – możemy je samodzielnie zbierać lub kupić w sklepach zielarskich.

Zalety herbaty ziołowej

herbata ziołowa

Zioła działają wszechstronnie na cały ludzki organizm i posiadają właściwości:

  • przeciwwirusowe,
  • przeciwzapalne,
  • rozkurczowe,
  • przeciwbólowe,
  • bakteriobójcze,
  • moczopędne,
  • odchudzające,
  • odprężające,
  • odżywcze,
  • uspokajające,
  • antyoksydacyjne,
  • antyhistaminowe,
  • antyseptyczne,
  • nasenne,
  • przeciwgorączkowe,
  • napotne,
  • oczyszczające.

Picie naparów ziołowych jest bardzo wskazane nie tylko w stanach chorobowych, ale też profilaktycznie – herbatki ziołowe są dla wielu osób sposobem na nawadnianie  organizmu i dostarczenie mu witamin i minerałów zawartych w ziołach – bez obawy możemy wypić dziennie 3-4 filiżanki ziołowego naparu – poszukajmy tylko informacji o ich właściwościach
i działaniu.

Niekorzystny wpływ ziołowych herbat

herbata ziołowa

Spożywanie nadmiernej ilości herbat ziołowych w większości przypadków może być jednak szkodliwe dla człowieka ze względu na ryzyko przedawkowania niektórych związków zawartych w roślinach.

Jeśli wypijemy kilka filiżanek w ciągu dnia naparu z Senny, która wspomaga trawienie, wypróżnianie i oczyszczanie organizmu, nabawimy się niestrawności, odwodnimy organizm, a ponadto możemy podrażnić śluzówkę jelit czy żołądka, tak więc przy owrzodzeniach, niewydolności nerek czy przy zapaleniu jelit jest to niewskazane.

Dziurawiec, który wspomaga leczenie depresji, leczy owrzodzenia, rany (również te w układzie pokarmowym), zwalcza zakażenia wirusowe i bakteryjne, może w nadmiarze powodować rozstrój żołądka, zaparcia, zmęczenie, suchość w ustach i zawroty głowy, natomiast osoby o jasnej karnacji, nie powinny przebywać zbyt długo na słońcu, spożywając to ziele. Dziurawiec zwiększa wrażliwość skóry na słońce, co grozi poparzeniem słonecznym.

Drogocenna pokrzywa, która jest doskonała na oczyszczenie organizmu, odchudzanie, wzbogacenie go w żelazo, może w nadmiarze powodować problemy z poziomem cukru we krwi czy z pracą nerek.

Tak więc należy pamiętać, żeby herbatki ziołowe spożywać z rozwagą – pamiętajmy również, że zioła mogą wchodzić w interakcję z lekami, które aktualnie zażywamy, więc picie dużych ilości na własną rękę, bez konsultacji z lekarzem jest niewskazane – zalecamy ostrożność
i zanim sięgniemy po zioła, skorzystajmy z porady naszego lekarza.

Podsumowanie

Z piciem herbaty tradycyjnej oraz herbaty ziołowej  należy być ostrożnym i nie powinno się przesadzać z ich ilością.

W świetle badań prowadzonych nad wpływem tych napojów można jednoznacznie stwierdzić, że picie mniej niż 5 filiżanek herbacianych naparów, w tym również ziołowych ma zbawienny wpływ na zdrowie człowieka – to nie tylko przyjemny, roślinny smak, indywidualny dla każdej rośliny i każdego rodzaju herbacianego suszu, ale też zdrowie.

Oczywiście zarówno ilość wypijanej herbaty jak i jej rodzaj powinniśmy dostosować
do swojego stanu zdrowia, szczególnie układu pokarmowego – mamy do wyboru herbaty białe o łagodnym smaku, ziołowe i owocowe.

Zawsze można dodatkowo wzbogacić i urozmaicić smak herbaty – dodawajmy nowe, czasem zaskakujące dodatki, jak anyż, imbir, kardamon, owoce suszone, goździki – każdy dodatek sprawi, że zarówno aromat jak i smak nieco się zmieniają, wzbogacają, uzupełniają – wtedy picie herbaty i delektowanie się jej smakiem nabiera innego wymiaru!

Jedne dodatki jak imbir, goździki, miód czy cynamon potrafią doskonale rozgrzać nas od środka w zimowy wieczór, natomiast mięta z cytryną lekko nas schłodzą i orzeźwią.